Служба хуткай медыцынскай дапамогі (далей - ХМД) працуе кругласутачна, забяспечвае неадкладную дапамогу дарослым і дзецям, як на месцы здарэння, так і па дарозе ў стацыянар пры станах, якія пагражаюць здароўю ці жыццю, выкліканых раптоўнымі захворваннямі, няшчаснымі выпадкамі, атручваннямі і траўмамі, якія патрабуюць экстранага або неадкладнага медыцынскага ўмяшальніцтва.

У задачы хуткай медыцынскай дапамогі ўваходзіць:

• аказанне экстраннай медыцынскай дапамогі на дашпітальным этапе пры станах, якія пагражаюць жыццю і здароўю пацыента або жыццю і здароўю асоб побач, выкліканых раптоўнымі захворваннямі, абвастрэннямі хранічных захворванняў, няшчаснымі выпадкамі, траўмамі і атручваннямі, ускладненнямі цяжарнасці і пры родах;
• транспарціроўка пацыентаў у стацыянарныя ўстановы аховы здароўя; 
• удзел у ліквідацыі медыцынскіх наступстваў надзвычайных здарэнняў, аварый, катастроф і стыхійных бедстваў.

У рэжыме павышанай гатоўнасці служба хуткай медыцынскай дапамогі працуе для:

• забеспячэння масавых мерапрыемстваў;
• магчымых надзвычайных сітуацый.

Пры гэтым служба ХМД забяспечвае ўзаемадзеянне брыгад:

• паміж сабой і з тэрытарыяльнымі органамі кіравання аховы здароўя, дзяржаўнымі арганізацыямі аховы здароўя;
  
• з аператыўна-дзяжурнымі службамі органаў унутраных спраў Рэспублікі Беларусь і Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь.

У надзвычайным рэжыме служба хуткай медыцынскай дапамогі ажыццяўляе:

• абвяшчэнне пра надзвычайную сітуацыю органаў аховы здароўя;
• накіраванне да мяжы зоны надзвычайнай сітуацыі брыгад ХМД; 
• правядзенне лячэбна-эвакуацыйных мерапрыемстваў пацярпелым.

Выклікі, якія паступаюць на станцыю хуткай медыцынскай дапамогі па адзіным нумары 103 альбо па іншым нумары тэлефона, узгодненаму з раённым выканаўчым камітэтам (у пасёлках гарадскога тыпу і сельскіх населеных пунктах), прымаюцца дыспетчарамі (фельчарам або медыцынскай сястрой), якія і вызначаюць катэгорыю тэрміновасці выкліку.

Для людзей, якія слаба чуюць, ёсць магчымасць выклікаць экстраную службу некалькімі спосабамі: патэлефанаваць па Skype на 9191-belog.org, адправіць SMS на кароткі нумар 9191 або напісаць на гэты ж нумар у WhatsApp або Viber.

Для кансультавання (пры неабходнасці) насельніцтва і ў мэтах правядзення кантролю абгрунтаванасці вызначэння катэгорыі тэрміновасці выкліку за дыспетчарамі службы хуткай медыцынскай дапамогі замацаваны ўрач-кансультант аператыўнага аддзела службы хуткай (неадкладнай) медыцынскай дапамогі.

Пры прыёме выкліку дыспетчарам службы ХНМД па тэлефоне адначасова вядзецца аўдыё запіс тэлефоннай размовы, якая захоўваецца ў службе ХМД 45 дзён.

         Катэгорыі тэрміновасці выкліку хуткай медыцынскай дапамогі

Экстраныя – пры раптоўным узнікненні ў пацыента захворванняў, станаў і (або) абвастрэнні хранічных захворванняў, якія пагражаюць жыццю пацыента і (або) людзей побач, якія патрабуюць экстранага медыцынскага ўмяшальніцтва:

• аварыя;
• страта пацыентам прытомнасці;
• сып з высокай тэмпературай у дзяцей да трох гадоў;
• атручэнне пацыента хімічнымі рэчывамі або лекавымі сродкамі;
• павешанне, утапленне;
• апёк любой ступені і глыбіні ў дзіцяці да трох гадоў;
• шырокі апёк (некалькі абласцей цела);
• глыбокія і шырокія раны; 
• сутаргі;
• вострыя парушэнні дыхання;
• надзвычайная сітуацыя; 
• дарожна-транспартнае здарэнне з пацярпелымі;
• электратраўма;
• падзенне з вышыні, большай за ўласны рост;
• пажар.

Экстраны выклік брыгады ХМД перадаецца фельчарам (медыцынскай сястрой) па прыёме выклікаў службы ХМД свабоднай брыгадзе ХМД у адпаведнасці з яе спецыялізацыяй не пазней за 4 хвіліны з моманту яго рэгістрацыі.

Тэрміновыя – выклік брыгады ХМД, звязаны з рэзкім пагаршэннем стану здароўя пацыента пры немагчымасці ўдакладнення прычыны звароту:

• парушэнне рытму сэрца (арытмія);
• сардэчны прыступ;
• прыступ астмы;
• траўма;
• іншароднае цела;
• крывацёк (страўнікава-кішачны, матачнае, насавое);
• адмаражэнне;
• роды;
• раптоўныя парушэнні рухальнай актыўнасці;

Тэрміновы выклік брыгады ХМД перадаецца фельчарам (медыцынскай сястрой) па прыёме выклікаў службы ХМД свабоднай брыгадзе ХМД у адпаведнасці з яе спецыялізацыяй не пазней за 15 хвілін з моманту яго рэгістрацыі ў горадзе і 30 хвілін у сельскай мясцовасці. Аднак вытрымліваць гэтыя паказчыкі ў далёкіх вёсках не заўсёды атрымоўваецца з-за адлегласці і якасці дарог.

Неадкладныя выклікі ХМД адбываюцца пры раптоўным узнікненні ў пацыента захворванняў, станаў і (або) абвастрэнняў хранічных захворванняў, захворванняў, станаў без відавочных прыкмет пагрозы для жыцця пацыента, якія патрабуюць неадкладнага медыцынскага ўмяшання):

• алергія;
• галаўны боль;
• боль у жываце, спіне, грудной клетцы;
• гемафілія;
• неадэкватныя паводзіны;
• нырачная коліка;
• ірвота;
• сып;
• высокая тэмпература (калі тэмпература не зніжаецца пераральнымі лекавымі сродкамі);
• вострая затрымка мачы;
• харчовыя атручванні;
• раптоўнае змяненне паводзін у дзіцяці да 1 года;
• абязбольванне;
• транспарціроўка пацыента па выкліку, прынятаму ад медыцынскага работніка.

Неадкладны выклік брыгады ХМД перадаецца фельчарам (медыцынскай сястрой) па прыёме выклікаў службы ХМД свабоднай брыгадзе ХМД у адпаведнасці з яе спецыялізацыяй альбо ў амбулаторна-паліклінічную дзяржаўную арганізацыю аховы здароўя падчас яе працы не пазней за гадзіну з моманту рэгістрацыі выкліку.

Аднак, калі ваш зварот па выкліку хуткай не адносіцца ні да аднаго з вышэйпералічаных відаў, то медсястра або фельчар па прыёме выклікаў службы хуткай дапамогі абавязаная даць вам рэкамендацыі, у якую дзяржаўную арганізацыю аховы здароўя неабходна звярнуцца за атрыманнем медыцынскай дапамогі.

Акрамя арганізацыі аховы здароўя медыцынская дапамога можа аказвацца таксама пры выездзе брыгады хуткай медыцынскай дапамогі па месцы знаходжання пацыента.

Брыгады хуткай медыцынскай дапамогі падпадзяляюцца на:

1. медыцынскія (агульнапрофільныя і спецыялізаваныя);
2. фельчарска (лінейныя), якія выконваюць большасць выклікаў: роды, высокі ціск, болі ў жываце, тэмпература, пералом рукі ці нагі і г.д.

Урачэбныя брыгады:

агульнапрофільныя брыгады накіроўваюцца на адрас для аказання ХМД дарослым і дзецям;

рэанімацыйная брыгада накіроўваецца ў выпадках: тэрмінальных станаў для правядзення рэанімацыйных мерапрыемстваў і інтэнсіўнай тэрапіі; ДТЗ і надзвычайных сітуацый, ўтаплення, павешання, паражэння электрычным токам і маланкай, цяжкіх траўмаў і няшчасных выпадкаў, вострых атручванняў і алергічных рэакцый неадкладнага тыпу, масіўных крывацёкаў рознага паходжання, каматозных станаў пацыентаў, шоку і сутаргавага статусу, паталагічных станаў, якія суправаджаюцца вострай сардэчна- сасудзістай і дыхальнай недастатковасцю.

брыгады інтэнсіўнай тэрапіі ажыццяўляюць увесь комплекс мерапрыемстваў па сардэчна-лёгачнай рэанімацыі і інтэнсіўнай тэрапіі пацярпелым пры адсутнасці рэанімацыйнай брыгады на дашпітальным этапе. Брыгады інтэнсіўнай тэрапіі выязджаюць на выклік да пацыентаў з захворваннямі сардэчна-сасудзістай сістэмы, якія ўскладніліся гіпертанічным крызам, трамбозам або эмбаліяй лёгачнай артэрыі, захворваннямі нервовай сістэмы (вострыя парушэнні мазгавога кровазвароту, кома), траўмамі (дарожна-транспартныя здарэнні, падзенні з вышыні, вытворчыя і крымінальныя траўмы, шырокія апёкі, патапленне, электратраўмы) і ў іншых надзвычайных сітуацыях.

педыятрычны брыгады абслугоўваюць выклікі да дзяцей да 16-18 гадоў.

псіхіятрычныя брыгады выязджаюць на выклікі ў выпадках псіхічных расстройстваў, суіцыдальнай спробы, неадэкватных паводзін і інш.

Пры адсутнасці свабодных спецыялізаваных брыгад ХМД любая брыгада ХМД можа быць накіравана на любы выклік брыгады ХМД ў выпадку паступлення тэрміновага або экстранага выкліку брыгады ХМД, за выключэннем выкліку брыгад ХМД да пацыентаў з псіхічнымі расстройствамі (захворваннямі).

Пры неабходнасці далейшага медыцынскага нагляду за станам здароўя пацыента пасля аказання яму ХМД інфармацыя наконт выкліку брыгады ХМД у працоўныя дні на працягу сутак перадаецца ў амбулаторна-паліклінічную дзяржаўную арганізацыю аховы здароўя фельчарам (медыцынскай сястрой) па прыёме выклікаў службы ХМД.