Асноўныя пытанні развіцця кадравай палітыкі сістэмы аховы здароўя Рэспублікі Беларусь

Паказчык укамплектаванасці ўрачэбнымі кадрамі ў сярэднім па краіне застаўся на ўзроўні мінулага года і склаў 94,2 %, сярэдніх медработнікаў склаў – 97 %.

Аднак па рэгіёнах карціна па ўкамплектаванасці неаднародная: вышэй за сярэднерэспубліканскі адзначаецца па Брэсцкай і Гродзенскай абласцях; ніжэй за сярэднерэспубліканскі ўзровень па Віцебскай вобласці і па г.Мінску. Па Гомельскай вобласці паказчык укамплектаванасці застаецца на ўзроўні сярэднерэспубліканскага. Па Магілёўскай і Мінскай абласцях ніжэйшыя – толькі па ўрачах, па сярэдніх медработніках – на ўзроўні сярэдняга па рэспубліцы.

Каэфіцыент сумяшчальніцтва застаецца нязменным на працягу апошніх 5 гадоў. Па ўрачах складае – 1,37, па сярэднім медперсанале – 1,26. Пры гэтым, аптымальны для галіны каэфіцыент – 1,25. Мінімальны па Брэсцкай і Гродзенскай абласцях, максімальны – г.Мінск.

Паказчык цякучасці кадраў па галіне ахова здароўя адпавядае дапушчальнаму ўзроўню (3-8 %) і складае 7,05 % па ўрачах-спецыялістах і 5,6 % па сярэднім медперсанале.

Аб замацаванні маладых спецыялістаў на першым працоўным месцы

Па выніках размеркавання ў 2021 годзе ў арганізацыі аховы здароўя на першыя працоўныя месцы прыбылі:

• 5356 урачоў (2730 урачоў-інтэрнаў, выпускнікоў 2021 г., і 2626 урачоў-маладых спецыялістаў (пасля інтэрнатуры),

• а таксама 3684 спецыяліста – сярэдняга медперсанала.

Па выніках размеркавання ў 2022 годзе ў арганізацыі аховы здароўя на першыя працоўныя месцы прыбылі 2700 урачоў-маладых спецыялістаў (выпускнікоў 2021 года) і 2 000 урачоў-інтэрнаў, а таксама 4300 сярэдняга медперсаналу.

Працэнт размеркаваных выпускнікоў медыцынскіх універсітэтаў бюджэтнай формы падрыхтоўкі ў 2022 г., як і ў папярэднія гады, складае 100 %, платнай формы падрыхтоўкі – 84 % (у 2021 г. – 83,2 %, у 2020 г. – 86,2 %). Права на свабоднае працаўладкаванне прадастаўлена 114 (16 %) выпускнікам 2022 г. катэгарычна адмовіліся ад прадастаўлення першага месца працы (у 2021 г. выказалі жаданне на свабоднае працаўладкаванне 147 (16,8 %) выпускнікоў). Па сярэднім медперсанале права на свабоднае працаўладкаванне прадастаўлена 399 выпускнікам (9,2 % ад агульнай колькасці выпускнікоў, у 2021 годзе 6,3 %, у 2020 годзе 9 %).

Аналіз размеркавання выпускнікоў медыцынскіх універсітэтаў 2022 г. па ўсіх спецыяльнасцях у разрэзе рэгіёнаў паказаў, што кожны пяты выпускнік размеркаваны ў г. Мінск. Так, у арганізацыі сталічнай аховы здароўя і рэспубліканскія навукова-практычныя цэнтры размеркавана 420 выпускнікоў або 22 % ад колькасці выпускнікоў (у 2021 г. – 16 %), у Гомельскую вобласць размеркаваны 282 выпускнікі або 14,9 % (2021 г. – 17 %), у Мінскую вобласць – 278 выпускнікоў або 14,7 % (2021 г. – 16 %), у Брэсцкую вобласць – 264 выпускнікі або 14 % (2021 г. – 13,8 %), у Магілёўскую вобласць – 207 выпускнікоў або 10,9 % (2021 г. – 12 %), у Віцебскую вобласць – 190 выпускнікоў або 10,0 % (2021 г. – 10,6 %), у Гродзенскую вобласць – 181 выпускнік або 9,6 % (2021 г. – 10 %).

Міністэрствам аховы здароўя, аблвыканкамамі і Мінскім гарвыканкамам на пастаяннай аснове ажыццяўляецца маніторынг працаўладкавання і замацавання выпускнікоў. Развіваецца сістэма настаўніцтва з ужываннем заахвочвальных стымулаў. Прымаюцца вычарпальныя меры па сацыяльнай падтрымцы маладых супрацоўнікаў, накіраваныя на паляпшэнне сацыяльна-працоўных гарантый, ільгот і кампенсацый маладым спецыялістам, выдзяленне сродкаў з мэтай кампенсацыі затрат на наём жылых памяшканняў.

На асаблівым кантролі пытанні забеспячэння жыллём

У 2021 годзе медыцынскім работнікам выдзелена 661 арэндная кватэра (2020 г. – 208), 1071 асобны пакой у інтэрнатах (2020 г. – 188) і 171 койка-месца (2020 г. – 614). За 2016 – 2021 гады замацоўванасць урачоў-спецыялістаў на першым рабочым месцы пасля заканчэння тэрміну абавязковай работы па размеркаванню вырасла з 69,5 да 83,4 %.

Разам з тым, нягледзячы на прымаемыя сістэмныя меры, ёсць аб'ектыўныя прычыны, якія не даюць магчымасці поўнасцю задаволіць патрэбнасць практычнай аховы здароўя ў медыцынскіх кадрах. У тым лiку – рост патрэбнасці практычнай аховы здароўя ва ўрачэбных кадрах, абумоўлены актыўным развіццём і ўкараненнем высокатэхналагічнай медыцынскай дапамогі ў рэгіёнах (ангіёхірургічная, нейрахірургічная, кардыяхірургічная, рэнтгена-эндаваскулярная, транспланталогія і інш.), адкрыццём новых аб'ектаў аховы здароўя, стварэннем міжраённых медыцынскіх.

Даведачна: Так, за апошнія 5 гадоў колькасць ангіёграфаў павялічылася з 35 да 46, МРТ – з 42 да 70, КТ – з 86 да 132, у 2021 г. адкрыты маштабны хірургічны корпус МНПЦ хірургіі, кардыяхірургічны корпус Магілёўскай абласной бальніцы. «Маці і дзіця", плануецца да адкрыцця аддзялення гематолагі МНПЦ, корпус гібрыднай кардыязірургіі РНПЦ «Кардыялогія» і шэраг іншых аб'ектаў аховы здароўя, якія патрабуюць укамплектавання медыцынскімі кадрамі.

Аднак патрэбнасць ва ўрачэбных кадрах, якія аказваюць высокатэхналагічную медыцынскую дапамогу, можа быць задаволена толькі пасля неабходнай постдыпломнай падрыхтоўкі.

Застаюцца «вакантнымі» няпоўныя (0,5, 0,25) штатныя пасады медыцынскіх работнікаў арганізацый аховы здароўя. Увядзенне іх патрабуецца па колькасці абслугоўванага насельніцтва і аб'ёмах аказваемай медыцынскай дапамогі, пасады асоб, якія знаходзяцца ў водпуску па догляду дзіцяці да дасягнення ім узросту 3-х гадоў. Яны ўкамплектаваны шляхам унутранага або знешняга сумяшчальніцтва, але ў адпаведнасці з заканадаўствам дадзеныя няпоўныя пасады павінны быць адлюстраваны ў «Банку вакансій", як вакантныя.

Натуральны адток медыцынскіх кадраў з галіны (колькасць практыкуючых урачоў-спецыялістаў зменшылася за 2021 год на 495 чалавек, у тым ліку 276 з іх асобы пенсіённага ўзросту; сярэдняга медперсаналу – 1241, з іх 260 асобы пенсіённага ўзросту).

Меры, што прымаюцца Міністэрствам аховы здароўя сумесна з аблвыканкамамі і Мінскім гарвыканкамам

Павелічэнне кантрольных лічбаў прыёму ў медыцынскія ўніверсітэты і медыцынскія каледжы, адкрыццё падрыхтоўкі па запатрабаваных спецыяльнасцях.

Даведачна: за апошнія тры гады павялічаны кантрольныя лічбы прыёму ў медыцынскія ўніверсітэты на бюджэтныя месцы на 445 месцаў, адноўлена падрыхтоўка па стаматалогіі ў ВДМУ, адкрыты падрыхтоўкі па педыятрыі ў ВДМУ і па медыка-прафілактычнай справе ў ГомГМУ; у медыцынскія каледжы – на 1200 месцаў, адноўлена падрыхтоўка па спецыяльнасці «Сястрынская справа» і «Лячэбная справа» на падставе базавай адукацыі (9-ці класаў).

Павелічэнне долі мэтавага набору ў медыцынскія ўніверсітэты да 80 %, у медыцынскія каледжы – да 60 %.

Прадастаўленне работнікам, якія заключылі кантракт тэрмінам на 5 гадоў, права на першачарговае прадастаўленне арэнднага жылля камунальнага жыллёвага фонду.

Цяпер у нашай краіне створаны ўсе магчымасці для бесперапыннай прафесійнай адукацыі медыцынскіх работнікаў, пачынаючы ад студэнцкай лавы і на ўсіх этапах прафесійнай дзейнасці ў нашай краіне.

Прапрацоўваюцца пытанні ўдасканалення і павышэння эфектыўнасці постдыпломнай падрыхтоўкі ўрачоў-спецыялістаў на ўсіх этапах прафесійнай дзейнасці (інтэрнатура, павышэнне кваліфікацыі, перападрыхтоўка, стажыроўкі, ардынатура). Ідзе распрацоўка нарматыўных дакументаў па магчымасці прымянення вынікаў постдыпломнай падрыхтоўкі – як допуск да заняцця пасады ўрача-спецыяліста (дыферэнцыяванне тэрмінаў праходжання інтэрнатуры па профілях спецыяльнасцей, якія пасады – уваход праз ардынатуру, якія – праз перападрыхтоўку, а дзе дастаткова павышэння кваліфікацыі і стажыроўкі і інш.). Укараняюцца новыя сучасныя формы выкладання з выкарыстаннем дыстанцыйных тэхналогій, сімуляцыйнага абсталявання, максімальнае выкарыстанне рэсурсаў адукацыйных цэнтраў навукова-практычных цэнтраў.

Прадастаўлена права ўрачам-спецыялістам пры правядзенні медыцынскіх аглядаў пацыентаў праводзіць ультрагукавыя даследаванні, функцыянальныя даследаванні пасля праходжання павышэння кваліфікацыі па спецыяльных праграмах без займання пасады ўрача ультрагукавой дыягностыкі (дадзеныя меры выклікалі адабрэнне ўрачэбнай супольнасці), а таксама права ўрачам агульнай практыкі займаць няпоўныя вакансіі 0,2 і 0,5 урача-кардыёлага, урача-эндакрынолага, урача-фтызіятра пасля павышэння кваліфікацыі па спецыяльных праграмах.

У сувязі з устанаўленнем надбавак медыцынскім работнікам да заработнай платы на рэгулярнай аснове праводзіцца тлумачальная работа па механізму іх налічэння, недапушчэння налічэння гэтых надбавак за кошт памяншэння іншых.